“Als een veldheer, die zijn troepen een laatste inspectie afneemt vóór de slag begint. Dat was onze eerste indruk van de 65-jarige gepensioneerde belastingman J. Nieuwenhuize uit Heinkenszand, de man die het wekenlang vóór de koninginnedag drukker heeft gehad dan op de dag zelve. Dertig april ’s middags troffen we hem aan op het speelterrein van Heinkenszand, waar hij met zichtbaar genoegen naar de verrichtingen van de schoolkinderen keek. Een forse sigaar tussen de tanden geklemd, één hand in de zak van zijn regenjas, de andere nonchalant ter hoogte van de middelste knoop van zijn jas, stond hij daar in het deurgat van het kleedlokaaltje op het zonovergoten speelterrein.”
Zo begint een artikel uit de PZC van mei 1965 dat door Janna van Damme -Nijsse was uitgeknipt en ingeplakt bij de andere berichten over Heinkenszand uit de tweede helft van de twintigste eeuw.
Traditiegetrouw werden door de Oranjevereniging op 30 april allerlei festiviteiten georganiseerd. Als spil was Nieuwenhuize (1898 – 1971) jarenlang als secretaris/penningmeester van de vereniging bij de organisatie betrokken. In het interview kijkt hij terug op zijn jarenlange ervaring bij de volksspelen. “Man, ik herinner me de hanengevechten van vlak na de oorlog. Of het verboden was weet ik niet, maar opwindend was het wel. Maar nu mag het niet meer van de dokter… “
Nieuwenhuize was een bekende figuur in Heinkenszand. Hij was commies der belastingen. Vandaar dat hij ‘de kmies’ werd genoemd. Hij bekleedde verschillende functies in de Hervormde gemeente en de zangvereniging ‘Ons Genoegen.’ Bekend werd de uitdrukking die hij te pas en te onpas gebruikte: per slot van zaken. Hij stond dan ook bekend als ‘per slot’.
Aan het eind van het interview had hij nog één wens: “Hij zou graag weer eens een ouderwets Oranjefeest organiseren. Zo’n feest waarop je heel wat kunt aflachen …”.
Op zaterdag 27 april wordt Koningsdag weer gehouden met als thema ’Olympische Spelen’. Hopelijk wordt daarbij veel gelachen. En wat zou Nieuwenhuize zeggen als hij de officiële Koningsspelenclip 2024 ‘Daba Die Daba Daa’ zou horen en zien?
Vroeger was het gebruikelijk dat de buurtverenigingen rond koninginnedag een rijkelijk versierde poort bouwden. Hieronder een paar foto’s van zo’n poort. Ook nog een foto van een stoelendans met paarden bij de ‘Blasiushoeve.’
Wat leuk, dit gaat over mijn opa.
Hij woonde met mijn oma op Stenevate.
Ook ik herinner me Nieuwenhuize; de commies en “per slot van zake¨.
Hij was ook bestuurslid van de Christelijke school in Clara’s Pad.
Aan het eind van het schooljaar kwam hij op school en hield hij een toespraak vol met “per slot van zake¨.
Hij woonde aan Steneslop, zijn achtertuin grensde aan de veste.
Misschien heette dat toen Stenevate?
Z’n vrouw werd bij ons Jannie(?) van de Commies genoemd.